เคยมีใครสงสัยหรือไม่ว่า ทำไมฝนมันมักจะตกในช่วงเวลาที่เรากำลังจะเลิกงานหรือเดินทางกลับบ้าน มีเวลาตั้งนานไม่ยอมตก พอเลิกงานปุ๊ปตกปั๊ปเหมือนรู้เวลาซะอย่างนั้น แต่จริง ๆ แล้ว ปรากฏการณ์นี้ไม่ได้เกิดขึ้นจากความบังเอิญนะ เพราะมีเหตุผลทางวิทยาศาสตร์ที่สามารถอธิบายได้ถึงสาเหตุที่ฝนมักจะตกในช่วงเวลานี้ของวัน

อันดับแรกเราต้องมารู้จักกับกระบวนการเกิดฝนตกกันก่อน ซึ่งก็คือ การระเหยของน้ำกลายเป็นไอน้ำ เนื่องจากความร้อนจากดวงอาทิตย์ ไอน้ำเหล่านี้จะลอยขึ้นไปในบรรยากาศ เมื่อไอน้ำลอยขึ้นไปสูงในบรรยากาศ อุณหภูมิจะลดลง ทำให้ไอน้ำเกิดการควบแน่นกลายเป็นหยดน้ำเล็ก ๆ การควบแน่นนี้เกิดขึ้นบนฝุ่นละอองและอนุภาคเล็ก ๆ ในอากาศ ทำให้เกิดเมฆ และหยดน้ำเล็กๆ ในเมฆจะรวมตัวกันเป็นหยดน้ำที่ใหญ่ขึ้น กระบวนการนี้เรียกว่า การรวมตัว เมื่อหยดน้ำใหญ่พอ มันจะมีน้ำหนักมากขึ้นและไม่สามารถลอยอยู่ในอากาศได้อีกต่อไป จะตกลงมาจากเมฆเป็นฝน กระบวนการนี้เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องและทำให้เกิดฝนตก

แล้วทำไมมันถึงชอบตกตอนเลิกงานละ ต้องบอกว่า ในช่วงกลางวัน พื้นดินและสิ่งปลูกสร้างต่าง ๆ จะสะสมความร้อนจากดวงอาทิตย์ ทำให้อุณหภูมิพื้นผิวสูงขึ้น เมื่อถึงช่วงบ่ายหรือเย็น ความร้อนที่สะสมไว้นี้จะระเหยน้ำจากพื้นผิวและพืชพรรณต่าง ๆ ขึ้นไปในอากาศ ทำให้เกิดไอน้ำจำนวนมากในบรรยากาศ และในช่วงบ่ายและเย็น อากาศที่อุ่นและชื้นจะถูกพัดขึ้นสู่ชั้นบรรยากาศที่สูงขึ้น เนื่องจากอุณหภูมิที่ลดลงในช่วงเย็น ไอน้ำในอากาศจะเกิดการควบแน่นกลายเป็นหยดน้ำเล็ก ๆ และรวมตัวกันกลายเป็นเมฆ เมื่อเมฆมีความเข้มข้นพอ มันจะก่อให้เกิดฝนตก

โดยเฉพาะอย่ายิ่งกรุงเทพฯ หรือจังหวัดที่เป็นเมืองใหญ่ อาคารและถนนมักจะสะสมความร้อนมากกว่าพื้นที่ในชนบท ซึ่งความร้อนนี้จะทำให้อุณหภูมิในเมืองสูงขึ้น เมื่อถึงช่วงเย็น ความร้อนที่สะสมไว้จะช่วยให้เกิดการระเหยน้ำและการเกิดฝนได้มากขึ้น จึงทำให้ฝนมักจะตกในช่วงเย็นหรือเลิกงานนั่นเอง

นอกจากนี้แล้ว ฝนที่ชอบตกตอนเย็นยังมีชื่อเรียกอีกด้วยนะ และชื่อของมันก็คือ ฝนราชการ ชื่อนี้มาจากฝนที่มักตกทุกวันในเวลาเดียวกัน ซึ่งใกล้เคียงกับเวลาที่ ราชการ เลิกงาน เลยได้ชื่อว่า ฝนราชการ