เมื่อวันที่ 9 กันยายน 2567 ที่ผ่านมา เพจเฟซบุ๊ก สำนักประชาสัมพันธ์เขต 7 กรมประชาสัมพันธ์ ได้โพสต์ข้อมูลความรู้ระบุว่า ทายาทคนใดที่รับมรดกสิทธิได้ เมื่่อเกษตรกร ส.ป.ก. เสียชีวิต

ที่ดิน ส.ป.ก. หรือ ที่ดิน ส.ป.ก. 4-01 คือเอกสารแสดงการครอบครองที่ดินที่สำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ออกให้กับประชาชนเข้าทำประโยชน์ในเขตปฏิรูปที่ดิน ตามพระราชบัญญัติการปฎิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ.2518 โดยมีหลักว่า ที่ดินในเขตปฏิรูปนั้นใช้ทำเกษตรกรรมได้อย่างเดียวเท่านั้น ทำประโยชน์อย่างอื่นไม่ได้ และผู้ครอบครองทำประโยชน์ในที่ดิน ส.ป.ก. 4-01 จะต้องมีฐานะยากจน หรือผู้จบการศึกษาทางเกษตรกรรม หรือผู้เป็นบุตรของเกษตรกร

ที่ดิน ส.ป.ก.โอนให้ใครได้บ้าง?

1.สามารถโอนสิทธิในขณะมีชีวิตอยู่ โดยมีเหตุผลที่จำเป็น เช่น ชราภาพ เจ็บป่วย อื่นๆ ให้แก่ทายาท

2.ตกทอดทางมรดกสิทธิให้ทายาท เมื่อเกษตรกรที่ได้รับกรรมสิทธิที่ดิน ส.ป.ก. เสียชีวิตลง

คุณสมบัติผู้รับโอนที่ดิน ส.ป.ก.4-01 ดังนี้

การรับมรดกสิทธิในที่ดิน ส.ป.ก. สำหรับการตกทอดทางมรดกสิทธิการเช่าหรือเช่าซื้อและการจัดที่ดินแทนที่เกษตรกรผู้ได้รับที่ดินซึ่งถึงแก่ความตาย

ผู้มีสิทธิยื่นคำขอรับมรดกสิทธิฯ

1.คู่สมรส (ลำดับแรก รวมถึงคู่สมรสที่ไม่จดทะเบียนและอยู่กินฉันสามีภริยา ขณะที่เจ้ามรดกถึงแก่ความตาย)

2.ผู้สืบสันดาน ได้แก่

2.1 บุตร (รวมถึงบุตรนอกกฎหมาย บิดาให้การรับรอง เช่น ให้ใช้นามสกุล อุปการะเลี้ยงดู เป็นต้น)

2.2 กรณีชั้นบุตร "เสียชีวิต" ไม่ว่าก่อนหรือหลังเจ้ามรดกตาย หรือ "สละสิทธิ" คนที่จะรับมรดกแทนที่หรือรับสิทธิได้คือ หลาน (ลูกของบุตร) / เหลน (หลานของบุตร) ไล่ไปจนหมดสาย

2.3 บุตรบุญธรรม (ต้องจดทะเบียน ไม่น้อยกว่า 10 ปี หรือก่อนครบกำหนด 10 ปี หากผู้รับบุตรบุญธรรมตายก่อนครบกำหนด 10 ปี และหากมีเหตุสมควร)

3.บิดามารดา

4.พี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน

5.พี่น้องร่วมบิดา หรือ ร่วมมารดา เดียวกัน

ทายาทลำดับ 4 และ 5 หาก "เสียชีวิต" ไม่ว่าก่อนหรือหลังเจ้ามรดกตาย หรือ "สละสิทธิ" คนที่จะรับมรดกแทนที่หรือสืบสิทธิได้คือ ลูก/หลาน/เหลน ของทายาทลำดับที่ 4, 5 ไล่ไปจนหมดสาย

6.ปู่ ย่า ตา ยาย

7.ลุง ป้า น้า อา

ทายาทลำดับ 7 หาก "เสียชีวิต" ไม่ว่าก่อนหรือหลังเจ้ามรดกตายหรือ "สละสิทธิ" คนที่จะรับมรดกแทนที่หรือสืบสิทธิได้คือ "ลูก/หลาน/เหลน" ของทายาทลำดับที่ 7 ไล่ไปจนหมดสาย

ทั้งนี้ทายาทต้องบรรลุนิติภาวะ เป็นเกษตรกร ประกอบอาชีพเกษตรกรเป็นหลัก และมีที่ดิน ส.ป.ก.4-01 และที่ดินประเภทอื่นๆ รวมกันแล้วเนื้อที่ไม่เกิน 50 ไร่ (นับรวมของคู่สมรส/ชายหรือหญิงที่อยู่กินกันฉันสามีภริยา/บุตรที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะ)

ช่องทางยื่นคำขอ

ส.ป.ก. จังหวัด ที่ที่ดินตั้งอยู่

ช่องทางออนไลน์ศูนย์บริการประชาชนออนไลน์ ส.ป.ก.(https://servicecenter.alro.go.th)

เอกสารหลักฐานที่ใช้

บัตรประชาชนผู้ยื่นคำขอ

ทะเบียนบ้านผู้ยื่นคำขอ

ใบมรณบัตรผู้ได้รับที่ดินซึ่งถึงแก่ความตาย

1.สัญญาเช่า สัญญาเช่าซื้อหรือ ส.ป.ก. 4-01 (ถ้ามี)

กรณีถือว่าทายาทสละสิทธิ ไม่ขอรับมรดกสิทธิฯ

แสดงเจตนาสละสิทธิและลงลายมือชื่อต่อเจ้าหน้าที่ หรือ ไม่ยื่นคำขอภายใน 1 ปี นับแต่วันที่ผู้ได้รับที่ดิน ถึงแก่ความตาย

ดังนั้นแล้ว ที่ดิน ส.ป.ก หรือ ส.ป.ก.4-01 ไม่สามารถซื้อ-ขาย-โอน ได้ (ยกเว้นเป็นการโอนสิทธิให้ทายาทและตกทอดทางมรดกสิทธิให้ทายาท) เป็นการครอบครองโดยได้สิทธิครอบครองทำประโยชน์ ซึ่งสิทธิอาจหมดลงเมื่อฝ่าฝืนกฎระเบียบ หรือขาดคุณสมบัติเกิน 1 ปี

ทั้งนี้ หากประชาชนมีข้อสงสัยเพิ่มเติมเกี่ยวกับสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ สามารถสอบถามรายละเอียดได้ที่หมายเลขสายด่วน ส.ป.ก. 1764 หรือหมายเลข 0-2282-9004 หรือติดตามข่าวสารเพิ่มเติมได้ที่เว็บไซต์ www.alro.go.th